Beni Etiketlemeyin!

Bir çocuk, bir birey otizm tanısı aldığından itibaren birçok kişi tarafından etiketlenmeye başlıyor. Okuldaki öğretmen, komşular, markettekiler, parktaki anneler hatta bazen ebeveynler. Uzun yıllar meslek hayatımda çok sık karşılaştığım bu durum çocukların gelişimini olumsuz etkiliyor.

Öğrencim okula gidiyor, arkadaşları ile oynarken bazen oyuncakların paylaşmıyor, bazen oyun oynamak istemiyor, bazen arkadaşına vurmaya çalışıyor vb. birçok davranış sergileyebiliyor. Akşam olunca öğretmeni anneyle ya da babayla konuşup bu yaptıklarının otizmden dolayı yaptığını ve sınıf düzenini bozduğunu söyleyerek çözüm getirmeden şikâyet edebiliyor. Bu durumda ebeveynler bir çıkmaza giriyor. Çünkü ne yapacaklarını bilmiyor ve yönlendirilmiyorlar.

Bir başka örnekte de parkta oynarken arkadaşları gibi oynamayan, bazen onlara dokunmak isteyen, bazen de dikkat çekmek için yere yatıp yuvarlanan öğrencim bu sefer de parktaki diğer anneler tarafından etiketleniyor, anneye; otizmli olduğu için böyle yaptığı söyleniyor.

Bir diğer örnekte; markette annesi istediği bir oyuncak ya da yiyeceği almağı için öfke nöbeti geçiren ve kendini yere atan öğrencime, marketteki diğer insanlar otizmli olduğu için böyle davrandığı bakışlarıyla ya da sözleriyle belli ediyor.

Evet bazı davranışları farklı, bizim ‘normal’ dediğimizin dışında olabilir. Çoğu zaman akranlarının yaptığı ancak otizm etiketi olduğu için öğrencilerim çok kere ailelerine şikâyet edildi. Tabii ki bu durum her öğretmen için geçerli değil. İş birliği içinde olduğumuz öğrencilerinin gelişimi için çabalayan birçok öğretmen arkadaşımı tenzih ediyorum. Ancak; birçok ailem bu durumdan dolayı çok üzüldü, çok ağladı.

Unutulan bir durum var ortada. Onlar hala çocuk. Sadece nerede nasıl davranması gerektiğini bilmeyen, içinden geldiği gibi hareket eden bir çocuk. Bizler okulda, parkta, markette etiketlemeye devam ettiğimiz sürece ne ailelere ne de çocuklara bir faydamız dokunabilir.

Bu durum karşısında ne yapacağını bilemeyen ebeveynlerin hayatı her gün daha zorlaşıyor. Her gün otizmi fark edelim diyoruz. Yazılar yazıyor, sosyal medyada paylaşımlar yapıyoruz. Ancak sadece yazmakla olmuyor farkındalık. Öğretmenlerin otizm hakkında daha çok bilinçlenmesi gerekiyor. Aile, çocuğun özel öğretmenleri ve sınıf öğretmeni düzenli toplantılar yaparak tek bir yoldan ilerlemeli ve gelişimini desteklemek adına aynı dilden konuşmalılar.

Parkta anneler kendi çocuklarını oynamak için daha çok teşvik etmeli ve otizmden etkilenmiş çocuğu annelerine çocuklarının yaptıkları olumlu gelişmelerden bahsederek aileye destek olmalı.

Markette bir çocuk kendin yere attığında anneye kınayıcı bakışlarla bakmayın. Çocuklarının neden kendini yere attığını bilmiyorsunuz. Ancak; yardıma ihtiyacınız var mı diye belki sorabilirsiniz.

Otizm bir farklılık ancak bizler farkında olursak aileler bu farklılıkla başa çıkabilir ve hayatları kolaylaşabilir. Evet otizmin farkında olun ve buna çocukları etiketlemeyerek başlayın.